Doğa haklarını tanıyan ilk Avrupa ülkesi olacaklar

İrlanda, doğa hakları ve insanların sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı konusunda ülke çapında bir referanduma gitmeyi düşünüyor. 2019 yılında ulusal biyoçeşitlilik acil durumu ilan edilen ülkede koruma altındaki türlerinin üçte birinden fazlasının popülasyonu azalmış durumda.

İrlanda, yeşil manzaralarıyla ünlü doğasıyla bilinen bir ülke olarak, doğa hakları ve sağlıklı bir çevre hakkında ülke çapında bir referandum düzenleme düşüncesindedir. Bu durum, İrlanda'nın ekosistemlere yasal haklar tanıyan ilk Avrupa ülkesi olma potansiyelini taşımaktadır.

Avrupa Birliği'nin çoğu üyesi zaten sağlıklı bir çevreyi evrensel bir insan hakkı olarak kabul etmiştir. Ancak, İrlanda'da bir yasama komitesi, doğanın var olma, sürdürülebilirlik ve onarılma hakkını, aynı zamanda insanların temiz bir çevre ve istikrarlı bir iklim hakkını anayasal olarak kabul etmeyi önermiştir.

Bu önerilerin yasal olarak kabul edilebilmesi için parlamentonun alt meclisi olan Dáil Éireann ve üst meclisi olan Seanad tarafından onaylanması ve halk oylamasında çoğunluğun sağlanması gerekmektedir. Bu değişiklikler, Biyolojik Çeşitlilik Kaybı Yurttaşlar Meclisi'nin, bitkilerin, hayvanların ve diğer canlıların kitlesel yok oluşunu ele almayı amaçlayan önerilerinin bir sonucudur.

İrlanda, 2019'da ulusal biyoçeşitlilik acil durumu ilan etmiş ve koruma altındaki türlerin popülasyonunda azalma, turbalık alanlarının zarar görmesi ve tatlı su sistemlerinin kötüleşmesi gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Bu durum, doğa haklarına ve ekosistemlere daha fazla yasal koruma sağlamayı amaçlayan değişiklik önerilerini tetiklemiştir.

Hareketin savunucuları, doğayla olan bağlarını vurgulayarak, ekosistemlerin, manzaraların ve diğer canlıların haklarının anayasal olarak tanınmasının, geleneksel yasal, siyasi ve ekonomik sistemlere alternatif bir perspektif sunabileceğini düşünmektedir. Ancak, bu tür doğa hakları yasaları, bazı eleştirmenlere göre, madencilik ve diğer endüstriyel faaliyetlere kısıtlamalar getirerek insan karşıtı olarak nitelendirilmektedir.

İrlanda'daki bu girişim, doğa hakları hareketinin küresel bir eğilim olduğunu göstermektedir. Bu yıl içinde Aruba ve Panama gibi diğer ülkeler de doğanın haklarını anayasal olarak tanıma yolunda adımlar atmıştır. Bu, dünya genelinde doğanın haklarına ve ekosistemlere daha fazla dikkat çekilmesi ve korunması gerektiği yönündeki bir farkındalık artışını temsil etmektedir.