Trump’ın gözü şimdiden 2028 seçimlerinde… Peki anayasal engele rağmen 3. kez başkan olabilir mi?

NBC’ye verdiği röportajda “Şaka yapmıyorum” diyen Trump, “bunu isteyen çok insan olduğunu” söyledi. Ancak ABD Anayasası'nın 22. maddesi açık: Hiç kimse iki defadan fazla başkan seçilemez.

Anayasa engeli net ama…

ABD Anayasası, Roosevelt döneminden sonra yürürlüğe giren 22. maddeyle bir kişinin iki dönemden fazla başkanlık yapmasını yasaklıyor. Ancak Trump’a yakın isimler bu yasağın sadece "seçilmiş" başkanlığı kapsadığı, bir halef olarak görevi devralma durumunda geçerli olmayabileceği yönünde bir argüman geliştiriyor.

Senaryo şu: Trump, 2028’de başkan yardımcısı olarak seçilir, ardından başkan istifa eder ve görev Trump’a geçer.

Babacan Erdoğan'a seslendi: Aday olamaz, kenara çekilmeli

AKP'nin erken seçim planı: 2027 sonbahar

Hukukçular ne diyor?

Hukukçular bu ihtimali ciddiye almıyor. Notre Dame Üniversitesi’nden Prof. Derek Muller, “Anayasaya göre iki dönem başkanlık yapan biri, başkan yardımcılığına da aday olamaz” diyor.

Muller, ABD Anayasası'nın 12. Maddesi'ne işaret ediyor. Bu madde, "Başkanlık makamına anayasal olarak uygun olmayan hiç kimse Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı makamına da uygun olmayacaktır" diyor.

Northeastern Üniversitesi’nden Prof. Jeremy Paul ise bu tür bir girişim için “güvenilir bir hukuki zemin yok” diyor.

Siyasi karşı duruş güçleniyor

Demokratlar bu söylemi “demokrasiyi ortadan kaldırma niyeti” olarak nitelendirirken, Trump’ın partisinden de destek çıkmadı. Cumhuriyetçi Senatör Markwayne Mullin, üçüncü dönem girişimini desteklemeyeceğini açıkça belirtti.

Roosevelt örneği ve anayasa değişikliği gerçeği

ABD tarihinde bugüne kadar dört kez başkan seçilen tek isim Franklin Delano Roosevelt’ti. Ancak bu, anayasa değişikliği öncesiydi. O dönemki istisnai şartlar nedeniyle seçildiği üçüncü ve dördüncü dönem, 1951’de anayasal bir sınırlamaya dönüştü.

Üçüncü dönem nasıl mümkün olabilir?

Trump’ın üçüncü dönem isteği hukuken mümkün değil. Anayasanın değiştirilmesi ise Kongre’nin her iki kanadında üçte iki çoğunluk ve 50 eyaletin dörtte üçünün onayıyla mümkün. Bu da mevcut siyasi dengelerle neredeyse imkânsız görünüyor.