Kuraklık çay tarımını olumsuz etkiledi; rekoltede yüzde 20 düşüş

Doğu Karadeniz'de, küresel ısınmanın etkileriyle yağış rejiminin değişikliğine bağlı hava sıcaklıkların yüksek seyretmesi ve yağışların azalması, çay tarımını olumsuz etkiledi. 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımında, kuraklığın yanına yanlış hasat ve eksik gübreleme de eklenince, son yıllarda rekoltede düşüş yaşandı. Geçen yıl 860 bin tondan 583 bin tona gerileyen yaş çay alımı, yeni sürgün döneminde 520 bin tona yaklaştı.

Doğu Karadeniz’de Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay üretiminde üçüncü sürgün hasat dönemi sürüyor. Küresel iklim değişikliğine bağlı kuraklıktan etkilenen çay tarımında, hava sıcaklıların yüksek seyretmesi ve yağış oranlarındaki azalma rekolte kaybına yol açıyor. Çayda, kuraklığın yanı sıra yanlış hasat ve eksik gübreleme nedeniyle son 5 yılda rekoltede düşüşün sürdüğü gözlemleniyor. 2021’de Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun'da 860 bin tonun üzerinde alım yapılan yaş çay, geçen yıl yaklaşık 583 bin tona gerilerken, hasat ve alımların sürdüğü yeni dönemde ise üreticiler yaklaşık 520 bin ton yaş çayı teslim etti.

Rekoltede yüzde 20 düşüş

Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, rekoltedeki düşüşün süreceğini belirterek, ısınan hava koşullarına uygun çay bahçeleri oluşturmasını önerdi. Erdoğan, "Bugün biz eksikleri tespit etmeye çalışıyoruz. 5 yıl geriye baktığımızda; çay tarımında rekolte olarak, yüzde 18 ile yüzde 20 arasında bir düşüş görülmekte. Geçen yıl da bu düşüşü yaşadık. Belki bu yıl biraz daha fazla bu düşüşü yaşayacağız. Bunun sebeplerine geldiğimiz zaman da pandemide artı ham madde fiyatlarında yükselişler oldu. Bu durumda gübrenin buraya gelip, tarlaya girmesinde fiyatsal anlamda yükselişlere neden oldu. Bu durumlar vatandaşın, gübreye erişimini zorlaştırdı" dedi.

Yanlış toplama ve iklim değişiliği etkeni

Çay tarımında yapılan yanlış hasat ve küresel ısınmanın rekolte kaybına neden olduğunu da söyleyen Erdoğan, “Bu dönemde tarlada işçi anlamında çalışan yurt dışı kökenli bir sürü işçi geldi. Bu işçiler çay toplamayı bilmediği için tarlaya zarar verdi. Tarlada, 2 ve 3'üncü sürgünde kalması gerekli yeşil yaprak kalmadı. Bunlar toplamadan kaynaklı yapılan hatalar. Bunun yanında hava şartları ve küresel ısınmanın etkilerini bölgede görmeye başladık. Bölgede yağmurların ve sıcaklıkların dengesizliğini yaşadık. Rize’de geçmişte 37 derece hava sıcaklığını çok az görmüştüm ama bu yaz yaklaşık 20 gün üst üste 37 derece sıcaklıkları gördük. Çay bitkimiz buna hazır değil. Yağmur yağmadığı dönemlerin uzun olup, sıcakların yüksek olması bitkinin ürün vermekten çok kendini korumaya almasına sebep olmuş" diye konuştu. (DHA)