"6,5 milyon civarı sahipsiz köpek yasayla katledilecek"

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla AK Parti Meclis Grubu’nun, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlıkları ile birlikte hayati tehlike oluşturduğu gerekçesiyle, sokak hayvanlarının, özellikle de köpeklerin 30 gün içinde sahiplenilmemesi halinde “uyutularak”, yani enjeksiyonla öldürülmesine ilişkin başlattıkları yasal düzenleme hazırlığı hayvanseverler, muhalefet partileri, STK’lar ve kamuoyu tarafından tepki çekmeye ve tartışma yaratmaya devam ediyor.

İktidar partisi, son dönemde ‘sokak köpeklerinin saldırısından mağdur olan vatandaşlardan gelen talepler’i gerekçe göstererek, sokak köpeklerinin uyutulması seçeneğini de içeren İngiltere, Portekiz ve İtalya’daki düzenlemelere benzer tarzda hazırlayacakları yasa teklifini önümüzdeki günlerde Meclis’e sunup, Meclis tatile girmeden de bu teklifi yasalaştırmayı planlıyor. Türkiye’nin birçok il ve ilçelerindeki hayvan hakları koruma dernekleri baştan olmak üzere hayvan hakları savunucuları, parti farkı gözetmeksizin vicdan sahibi pek çok insan, sanatçılar, iş insanları, akademisyenler ve hayvanseverler sokak köpeklerinin uyutulmasını da içereceği bildirilen hayvan katliamı olan bu yasa teklifine karşı çıkarak, öldürmek yerine yerel yönetimler ve ilgili bakanlıkların işbirliği ile popülasyonu azaltmaya dönük kısırlaştırma yapılmasını ve yasa yoluyla hayvanların katledilerek vebaline girilmemesini istiyor.

Türkiye’de hayvan sevgisi ve koruma bilinci gelişmiş insan oranı yüzde 20 civarında

Veteriner Hekimler Derneği Sahipsiz Sokak Hayvanları Raporu’nda yer alan Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sokaklarda yaşayan köpek sayısı, insan nüfusunun yüzde 10’na karşılık geliyor. Bu sayının yüzde 75’nin ise sahipsiz olduğu düşünülüyor. Bugün dünyada (bazı kaynaklara göre 900 milyon) 600 milyondan fazla köpek bulunduğu tahmin edilirken, bunun büyük çoğunluğuysa sokaklarda yaşıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Türkiye’de, 6,5 milyon civarı sahipsiz köpek varlığı tahmin ediliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı'nın yaptığı ve geçtiğimiz yıl Aralık ayında açıklanan ortak çalışmaya göre ise Türkiye'de sokaklarda 2 milyon 800 bin köpek yaşıyor. Türkiye’de tüm yerel yönetimler tarafından kurulmuş toplam 91 bin 955 hayvan kapasiteli 254 adet hayvan bakım evi bulunurken, birçok Belediye’de Veteriner İşleri Müdürlükleri bulunmuyor. Türkiye’de hayvan sevgisi ve koruma bilinci gelişmiş insan oranı ise yaklaşık yüzde 20 civarında.

‘Hayvanları uyutma yasası’

Hayvanlara Yaşam Hakkı Topluluğu (HAYAT) Federasyonu Başkanı ve aynı zamanda Çeşme Doğa ve Hayvanları Sevenler ve Koruyanlar Derneği Başkanı Semra Çetinsoy ile Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) İzmir temsilcisi Esin Önder ve Evcil Hayvan Maması Derneği (PETFA) iktidar partisinin başıboş sokak hayvanlarıyla ilgili hazırlamaya başladığı yeni yasa teklifinin içeriğini değerlendirdi.

Hiçbir yönüyle tartışma konusu olmayan bir yasa teklifi

HAYAT Federasyonu Başkanı ve aynı zamanda Çeşme Doğa ve Hayvanları Sevenler ve Koruyanlar Derneği Başkanı Semra Çetinsoy yaptığı açıklamada kısa zaman içinde hayata geçirilmesi planlanan yeni yasayla ilgili verdiği özel demeçte şu görüşleri paylaştı:

“Vicdanı olan herkesin yüreğini sızlatan ‘Hayvanları Uyutma Yasası’ teklifi hiçbir yönüyle tartışma konusu olmayan bir yasa teklifi olmakla beraber hiçbir şekilde kabul etmeyeceğimiz bir çalışma. Çeşme Hayvan Barınağı’nda 700’e yakın köpek var. Bu kanun teklifi yasalaşırsa maalesef hepsi 30 gün içinde sahiplenilmezlerse uyutulacak. Bizler bu canları yaşatabilmek, hayata tutunabilmelerini sağlamak için mücadele ederken, katliam gibi bir yasayla bu canların enjeksiyonla öldürülecek olmalarına ve bu teklifin yasalaşabileceğine inanmak istemiyorum. Biz dernek olarak Cumhurbaşkanlığı’na, CHP, MHP ve İyi Parti’nin milletvekillerinin mail adreslerine yazdık, ayrıca TBMM’ne dilekçe yolladık. Gazetelere, sosyal medyada üyesi olduğumuz tüm gruplara da yazarak herkesi bu katliama ‘dur’ demeye davet ettik.

"Eş zamanlı kısırlaştırma seferberliği yapılsaydı bu durumlar olmazdı"

HAYTAP İzmir temsilcisi Esin Önder ise konuyla ilgili şu görüşte bulundu:

“Bu duruma bile bile gelindi. Biz kanun çıktığından beri bugünleri görüp devamlı yetkili kurumlara, belediyelere ve valilere dilekçe yazıp görüşmeler yapıp kısırlaştırmalarının arttırılmasını, üretim çiftliklerinin kapatılmasını, Pet Shoplar’da satış yerine barınaklardan ve sokaklardan hayvan sahiplendirmenin özendirilmesini yazıp durduk. Ama kurumlar bizim görüşlerimizi önemsemediler. 20 senedir eş zamanlı kısırlaştırma seferberliği yapılsaydı bu durumlar olmazdı. Biz İzmir’de tüm vali, kaymakam, belediye başkanlarımızı bilgilendirerek 30 ilçemizden 27’sinde kısırlaştırma merkezi kurdurduk. İzmir’de 25 bin kısırlaştırma yapılırken, Ankara’da 7 bin kısırlaştırma yapılırsa bu sorunu nasıl çözebiliriz? İzmir’de böyle sürüyle gezen köpekler yok çünkü biz bunu başkanlarımızla birlikte önemsedik ve yaptırdık. Çözüm mutlaka kısırlaştırma, vananın kapatılması yani üretimin durdurulması. Barınak ve sokaklardan hayvan sahiplendirmesinin özendirilmesi il ve ilçedeki tüm kurumlardaki ve özel kliniklerdeki veteriner hekimlerin katılımıyla seferberlik ilan edilerek çözülebilir.”

PETFA’dan yaşamı önceliklendiren bir anlayış ile hareket edilmesi çağrısı

Evcil Hayvan Maması Derneği (PETFA) ise yaptığı açıklamada sahipsiz hayvanlara yönelik yasa teklifi çalışmaları kapsamında yaşamı önceliklendirmeyen çözüm arayışlarından dolayı derin endişe duyduklarını belirterek, teklifi hazırlayan karar vericilere, konuyu değerlendirirken yaşamı önceliklendiren bir anlayış ile hareket etmeleri çağrısında bulundu. PETFA, Türkiye’nin de imzacı ülkeler arasında yer aldığı Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin ilk iki maddesinde yer aldığı üzere; “Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğar ve aynı var olmak hakkına, saygı görme hakkına sahiptir.” maddesini hatırlatarak şu açıklamada bulundu:

PETFA olarak, tüm çözüm önerilerinin bu anlayış ve yaklaşım doğrultusunda olması gerektiği kanaatindeyiz. Bu kapsamda, öncelikli olarak kimliklendirme ve kayıt altına alma işlemlerinin hız kesmeden devam etmesinin ve ülke genelinde yaygın kısırlaştırma programları yürütülmesinin (“Kısırlaştır-Aşıla-Aldığın Yere Geri Bırak”) sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrolüne yönelik alınabilecek tedbirler kapsamında önemli ve etkili olduğunu vurgulamak isteriz. Bu öncelikli uygulama planına ek olarak, hayvan terk edilmelerinin önüne geçebilmek için, ciddi önlemler ve somut yaptırımlar getirilmesinin yanı sıra, evcil hayvan sahiplenmenin sorumlu bir biçimde ele alınarak teşvik edilmesinin son derece önemli olduğu görüşündeyiz. Bunun yanı sıra, hayvanların evrensel hakları ile fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına ilişkin farkındalık yaratarak, duyarlılık ve bilinç oluşmasına katkı sağlayabilecek eğitim faaliyetlerinin hayata geçirilmesinin de gerekli olduğuna inanıyoruz.

1 ay içinde ya sahiplenilecekler ya da uyutulacaklar

İktidar partisinin hazırlamaya başladığı Yasa teklifine göre öncelikle sahipsiz hayvanlar sahiplendirilmeye çalışılacak. Bu kapsamda belediyelerin barınaklarındaki köpeklerin fotoğrafları çekilerek, internet sitelerinde sahiplendirme ilanı yayınlanacak. 30 gün boyunca sahiplenilmeyen köpekler, iğneyle ilaç verilerek uyutulacak. Uyutulan köpeklerden boşalan barınaklara alınacak yeni hayvanlar için de aynı süreçler işletilecek.